Tabla de Contenidos
Zaangażowanie obywatelskie zostało zdefiniowane przez różnych autorów, którzy zbieżnie wskazują na związek między tym pojęciem a sposobem, w jaki ludzie, korzystając ze swojego obywatelstwa, angażują się w sprawy polityczne i pozapolityczne swojego otoczenia. W tym kontekście bycie obywatelem oznacza bycie członkiem społeczności, na równych prawach z innymi i z takimi samymi możliwościami wpływania na losy społeczności.
Definicje zaangażowania obywatelskiego
Zaangażowanie obywatelskie charakteryzuje się różnorodnością lub wielością znaczeń, jakie nadawali mu różni autorzy. Na przykład dla Ehrlicha (2000) polega ona na promowaniu jakości życia społeczności poprzez oba procesy polityczne, na przykład kiedy ludzie interweniują w sprawy publiczne swoją opinią, głosem lub w jakikolwiek inny sposób, jako niepolityczny. W tym sensie implikuje rozwój wiedzy (jak prawa), umiejętności (jak komunikacja), wartości (jak odpowiedzialność) i motywacji (jak ta, która daje skuteczność polityczną).
Z drugiej strony Bank Światowy rozumie zaangażowanie obywatelskie jako udział podmiotów prywatnych w sferze publicznej, poprzez interakcje między organizacjami rządowymi, instytucjami wielostronnymi i biznesem a organizacjami obywatelskimi, w celu osiągnięcia wspólnych celów.
Jednak inni autorzy odróżniają uczestnictwo od zaangażowania. Według Zaniego i Barretta (2012) „uczestnictwo” to aktywne zachowanie, podczas gdy „zaangażowanie” to zainteresowanie, wiedza lub zwracanie uwagi na kwestie polityczne. Oznacza to, że podczas gdy uczestnictwo odnosi się do postępowania, zaangażowanie obejmuje pewne dyspozycje i stany umysłu.
O zaangażowaniu można więc świadczyć np. poziomem wiedzy politycznej, uwagą, jaką poświęca się wiadomościom w mediach, częstotliwością, z jaką ludzie angażują się w debaty czy kwestie obywatelskie. Tak rozumiane zaangażowanie obywatelskie według Levine’a (2011) obejmuje działania, które wyrażają emocjonalny związek z ideałami i instytucjami życia publicznego.
Zdaniem Schulza (2016) ten związek emocjonalny rozgrywa się w obszarze obywatelstwa: jednostka staje się obywatelem wtedy, gdy pozostaje poinformowana i zainteresowana sprawami swojej społeczności, aby skutecznie w niej uczestniczyć. W związku z tym to z praktykowania obywatelstwa wynika prawdziwe zaangażowanie obywatelskie, takie jak działania wspólnot, które korzystają ze współpracy swoich obywateli. W ten sposób społeczności muszą ułatwiać prawo do obywatelstwa, a obywatele mają obowiązek uczestniczyć w swoich społecznościach.
Wymiary zaangażowania obywatelskiego
Autorzy tacy jak Campbell (2006) określają zaangażowanie obywatelskie jako koncepcję składającą się z następujących wymiarów.
| Wymiar | Definicja |
| Kompromis polityczny | Działania mające na celu wpływanie na politykę publiczną. |
| udział wyborczy | Głosuję w wyborach. |
| zaufanie interpersonalne | Zaufaj ludziom ze społeczności. |
| Zaufanie instytucjonalne | Zaufanie do organizacji, instytucji, przedstawicieli rządu i partii politycznych. |
| Tolerancja | Chęć uznania i poszanowania praw obywatelskich innych społeczności. |
| wiedza polityczna | Znajomość instytucji i procesów demokratycznych. |
Rodzaje zaangażowania obywatelskiego
Dowodem zaangażowania obywatelskiego mogą być akcje wolontariackie, aktywizm i uczestnictwo w wyborach.
Akcje zaangażowania obywatelskiego
Obecnie zaangażowanie obywatelskie odpowiada między innymi na takie problemy, jak globalne ocieplenie, ubóstwo, niepewność zatrudnienia, łamanie różnych praw człowieka, korupcja i brak bezpieczeństwa. Interesariusze reagują na te sytuacje poprzez aktywizm, protesty, mobilizację w mediach społecznościowych, zbiórki funduszy i wolontariat.
Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju UNDP niedawno wykrył naruszenie wolności słowa, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń; także nękanie aktywistów, pracowników mediów i obrońców praw człowieka, co ogranicza możliwości manifestowania obywatelskiego zaangażowania na całym świecie.
W związku z tym UNDP zobowiązał się do zagwarantowania, że oczekiwania obywateli zostaną spełnione poprzez takie inicjatywy, jak promowanie odpowiedzialności społecznej w Liberii, wspieranie bardziej inkluzywnego procesu konstytucyjnego w Chile, promowanie partycypacyjnego sprawowania rządów na poziomie lokalnym w Bangladeszu, badanie sposobów finansowania obywatelskich organizacje społeczne na Bałkanach Zachodnich, między innymi.
Źródła
Blancafort, S. Kompetencje obywatelskie i postawy wobec państwa opiekuńczego: opinia publiczna obywateli Hiszpanii . (Praca doktorska) Autonomiczny Uniwersytet w Barcelonie, Hiszpania: 2012.
García-Arnaldos, M. Odpowiedzialność i zaangażowanie obywatelskie . Studia filozoficzne. 63: 151-167, 2020.
Narodowy Instytut Ewaluacji Edukacji. Wiedza obywatelska: ocena szkolenia obywatelskiego. 5 Co ocenia: Partycypacja obywatelska. Meksyk , sf
Lister S., Sapienza E. W obronie przestrzeni obywatelskiej – Promowanie sfery publicznej odpowiedniej dla dzisiejszego świata . W Programie Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju UNDP, 2021.
UNICEF. Uczestniczymy, a oni nas słuchają! Wytyczne dotyczące partycypacji i zaangażowania obywatelskiego dzieci i młodzieży . Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF) Three United Nations Plaza Nowy Jork, 2020 r.
