Tabla de Contenidos
Tak jak ludzie mają różne zasady, które mają ułatwić im życie, istnieją zasady, które kierują sposobem, w jaki powstają dźwięki tworzące język, czyli fonemy. Jednak różnice między fonemami różnych języków wynikają z tych reguł językowych, które można „łamać”. Dokładniej, teoria optymalności , opracowana w 1993 roku przez Alana Prince’a i Paula Smolensky’ego, stwierdza, że wszystkie języki opierają się na tym samym zestawie restrykcyjnych reguł lub ograniczeń dotyczących tego, co można, a czego nie można zrobić z ich fonemami.
Hierarchia stosowania ograniczeń
Zgodnie z teorią optymalności różnice między językami występują w zależności od wagi, jaką każdy z nich przywiązuje do ograniczeń. Tak jak dla ludzi niektóre zasady są mniej lub bardziej ważne, tak języki mogą być mniej lub bardziej restrykcyjne. Dlatego wycinają lub wykluczają niektóre reguły, aby zestaw fonemów pasował do ograniczeń ich języka, o ile nie przeoczono ważnego ograniczenia, tak aby uzyskać „optymalne” formy fonemów.
W ten sposób teoria optymalności wychodzi z założenia, że ograniczenia są takie same dla wszystkich języków i jedyne, co się w nich zmienia, to hierarchia zastosowania w zależności od języka. Na przykład, w zależności od języka, umieszczenie początkowej spółgłoski w sylabie może być obowiązkowe lub opcjonalne. W języku angielskim ograniczenie to można uwzględnić (na przykład w słowie may , które zaczyna się od spółgłoski), ale jego stosowanie nie jest obowiązkowe (jak w słowie apple ).
Istnieją języki, które zabraniają pojawiania się spółgłosek na końcu sylaby, takie jak fidżyjski; które pozwalają na to w ograniczony sposób, jak w języku japońskim lub mandaryńskim; lub które pozwalają na umieszczenie prawie dowolnego dźwięku na końcu sylaby, na przykład niemiecki i angielski. W tym przypadku wzorzec jest inny niż w przypadku danych wejściowych, które mogą być obowiązkowe lub opcjonalne, podczas gdy dane wyjściowe mogą być opcjonalne lub zabronione.
klasy ograniczeń
Aby zrozumieć teorię optymalności, ważne jest, aby najpierw skupić się na sylabie, jej głównym obszarze badań. Sylaba to zestaw segmentów zgrupowanych wokół jądra, które są pogrupowane według skali dźwięczności.
Sylaby składają się z trzech elementów: rdzenia, ataku i kodu.
- Jądro jest środkiem sylaby i elementem o najwyższym brzmieniu . W języku hiszpańskim jądro jest obowiązkowym elementem sylaby.
- Atak to spółgłoska lub grupa spółgłosek, która pojawia się przed jądrem .
- Koda to spółgłoska lub grupa spółgłosek, która następuje po jądrze w sylabie .
Mając to na uwadze, zgodnie z teorią optymalności, ograniczeniami mogą być znaczniki lub wierność.
Ograniczenia znakowania odnoszą się do tych, na których oparte są wszystkie języki, które mają tendencję do zmniejszania wysiłków aparatu mowy. Z tego powodu optymalna konfiguracja sylaby zakłada posiadanie głowy sylabicznej i brak kody. Wśród tego typu ograniczeń są:
- CODA: obecność kodów sylabicznych jest niedozwolona.
- ONSET: wymaga obecności sylabicznych nagłówków lub wpisów.
Więzy wierności wskazują przypadki, w których z wejść nie należy usuwać żadnych dźwięków (ograniczenie znane jako MAX ), w których słowo nie powinno zawierać żadnych dodatkowych dźwięków (ograniczenie znane jako DEP ) lub w których wszystkie elementy wyjść muszą być dokładnie takie same jak wejścia (ograniczenie znane jako IDENT ).
Przykład zastosowania teorii optymalności
Teoria eliminacji optymalności opiera się na ocenie, za pomocą zestawu ograniczeń, różnych form powierzchownych zwanych wyjściami (potencjalnymi kandydatami) tworzonych przez funkcję generującą lub dane wejściowe . Zwycięska forma jest optymalna, ponieważ to kandydat ponosi mniej ograniczeń. Ograniczenia są oznaczone gwiazdką w odpowiedniej komórce.
| Funkcja generująca ( wejście ) | Ograniczenie 1 | Ograniczenie 2 | Ograniczenie 3 |
| Kandydat na ( wyjście ) | * | ||
| Kandydat b ( wyjście ) | * | ||
| Kandydat c ( wyjście ) | * | * |
Na przykład w badaniu przeprowadzonym wśród mieszkańców gminy Casares de Las Hurdes (Estremadura, Hiszpania) stwierdzono różne wymowy fonemów składających się na słowo „to samo”. Struktura sylabiczna tego słowa jest następująca.
| M | Siema | Tak | – | M | Do |
| udar | rdzeń | coda | udar | coda |
Zgodnie z teorią optymalności hierarchia ograniczeń to CODA>>MAX, DEP>>IDENT, a ocena jest podana poniżej.
| ta sama mama | coda | MAKS | DEP | IDENT |
| (do tego samego | * | |||
| (b) moja hmm mama | * | |||
| (c) pampersy | * | |||
| (d) sam | * |
Kandydat (b) jest optymalny, ponieważ rządzi nim IDENT, ograniczenie przewyższające wszystkie inne z wyższej hierarchii. Kandydat (a) narusza ograniczenie CODA, ponieważ sylaby nie mogą mieć kody; kandydat (c) narusza MAX, ponieważ usuwa, względem input , jeden z jego elementów; a kandydat (d) narusza DEP, ograniczenie, które nie pozwala na wstawianie elementów do danych wyjściowych .
Ograniczenia teorii
Pomimo tego, że teoria optymalności jest modelem dającym się zastosować w różnych gałęziach językoznawstwa i stanowi postęp w kierunku fonologii generatywnej, czyli zasad wymowy słów w języku, nie udało się osiągnąć konsensusu. co do jego ważności, a nawet wzbudził pewne kontrowersje. Dzieje się tak, ponieważ ograniczenia rosną, więc nie ma zamkniętego zestawu jednostek analizy.
Źródła
Aguilar, C. (sf). Wykorzystanie modeli optymalności składniowej w zadaniach ekstrakcji informacji w korpusach tekstowych . W Gutiérrez Bravo, R., Arellanes Arellanes, F., Chávez Peón-Herrero, M. (Coord). Nowe badania teorii optymalności: składnia, badania foniczne i lingwistyka komputerowa (187-217). Meksyk: Szkoła Meksyku.
Lloret, MR Allomorfia w teorii optymalności . Uniwersytet w Barcelonie, nd
Valiente, A. Zastosowanie teorii optymistyczności do spółgłosek mowy soboru w Casares de las Hurdes . Rocznik Studiów Filologicznych , 35: 235-253, 2012.
