Czarownice w „Makbecie” Szekspira, klucz do fabuły

William Shakespeare (1564-1616) był jednym z najważniejszych poetów, pisarzy i dramaturgów XVI wieku. Jest to nie tylko najwyższe odniesienie w literaturze angielskiej, ale także jedno z najbardziej rozpoznawalnych w literaturze powszechnej. Jego prace są znane na całym świecie i zostały przetłumaczone na kilka języków. 

Chociaż niewiele jest informacji o wczesnych latach i edukacji Szekspira, wiadomo, że urodził się w angielskim miasteczku Stratford-upon-Avon w hrabstwie Warwickshire, a jako dorosły próbował szczęścia i przeniósł się do Londynu, gdzie występował i pisał własne sztuki. Niektóre z najbardziej znanych to Hamlet, Otello, Juliusz Cezar, Antoniusz i Kleopatra, Sen nocy letniej, Romeo i Julia, Kupiec wenecki, Wiele hałasu o nic, Burza i oczywiście Makbet .

Szekspir napisał także dramaty historyczne oparte na prawdziwych postaciach, takich jak między innymi Edward III, Ryszard II, Ryszard III, Henryk IV i król Jan.

William Shakespeare zmarł w wieku około 50 lat i choć uznanie zyskał już za życia, to po śmierci osiągnął ogromną popularność na arenie międzynarodowej. Obecnie jest jednym z najwybitniejszych pisarzy w historii.

O Makbecie

Makbet to najkrótsza, najkrwawsza i najbardziej tragiczna sztuka Szekspira. Podzielona jest na pięć aktów i została wykonana po raz pierwszy w 1606 roku. Później została opublikowana w 1623 roku.

Bohaterem tej pracy jest postać, która żyła w XI wieku naszej ery. C., szkocki król Makbet. Jako źródło do napisania tej historii Szekspir oparł się na Kronikach Holinsheda autorstwa Raphaela Holinsheda.

Tragedia Makbeta opowiada historię generała, który po wysłuchaniu serii przepowiedni pada ofiarą ambicji i władzy i wyrusza na pełną zbrodni drogę do zostania królem. Kiedy udaje mu się zasiąść na tronie, kontynuuje zabijanie, aby utrzymać swoją władzę, aż proroctwa się spełnią i nastąpi tragiczny koniec.

postaci makbeta

Głównymi bohaterami dzieła Makbeta są:

• Lord Makbet: tan (baron) Glamis, książę Cawdor i król Szkocji.
• Lady Makbet: żona Lorda Makbeta.
• Hekate: grecka bogini magii i czarnoksięstwa.
• Fatalne siostry: trzy czarownice, które ujawniają przyszłość.
• Banko: przyjaciel Makbeta, a także generał armii Duncana.
• Lord Macduff: tan (baron) Fife.
• Lady Macduff: żona Lorda Macduffa.
• Duncan: król Szkocji.
• Malcolm: najstarszy syn Duncana i następca tronu.

Krótki opis Makbeta

AKT I

Po zwycięskiej bitwie Makbet i jego przyjaciel Banko spotykają trzy czarownice, które wypowiadają przepowiednię: Makbet otrzyma tytuł „księcia Cawdoru”, a później zostanie królem. Przepowiada się, że Banko nie będzie królem, ale ojcem królów.

Później Makbet zostaje księciem Cawdoru, kiedy ten ostatni został oskarżony o zdradę. 

Widząc, że przepowiednia się spełnia, Lady Makbet motywuje męża do zabicia króla Duncana, który zamierza ich odwiedzić i tym samym zdobyć tron. Po popełnieniu morderstwa Makbet ma wyrzuty sumienia, ale żona namawia go do realizacji makabrycznego planu. Później Banquo i Macduff znajdują ciało króla Duncana i przeklinają mordercę, nie wiedząc, kto to był.

AKT II

Podejrzenie szybko pada na Malcolma, syna Duncana, który uciekł. Makbet zostaje królem, a przepowiednia czarownic się sprawdza.

Ambitniejszy niż kiedykolwiek, Makbet przypomina sobie przepowiednię dotyczącą Banka i postanawia zabić jego oraz jego potomków. Po wykonaniu tej czynności Makbet i Lady Makbet urządzają bankiet. Jednak Makbet odczuwa wyrzuty sumienia i ma halucynacje, że widzi swojego przyjaciela.

AKT III

Martwiąc się o utrzymanie władzy, Makbet ponownie konsultuje się z czarownicami w sprawie swojej przyszłości. Ponownie przepowiadają wydarzenia, które wydają się nieprawdopodobne: mówią, że żaden mężczyzna urodzony z kobiety nie będzie w stanie go zabić, i ostrzegają go, że zostanie pokonany dopiero wtedy, gdy dotrze do niego Las Birnam.

Wiedząc o tym, Makbet czuje się niezwyciężony i widzi tylko potomków Banka i Lorda Macduffa, który podejrzewa go o śmierć króla Duncana, jako potencjalnych wrogów. Z tego powodu Makbet i jego żona wypowiadają mu wojnę.

AKT IV

Tyrania Makbeta zmusza wielu Szkotów do wygnania. Kiedy wydaje rozkaz zabicia Macduffa, zabójcom nie udaje się go znaleźć i zamiast tego zabijają całą jego rodzinę.

Lord Macduff i Malcolm jednoczą się, by walczyć z Makbetem i organizować armię, która maszeruje porośnięta gałęziami drzew z lasu birmańskiego. W ten sposób udają się do pałacu Makbeta i spełnia się proroctwo poruszającego się lasu.

Lady Makbet szaleje z poczucia winy i wyrzutów sumienia i popełnia samobójstwo. Makbet konfrontuje się z Macduffem, a Macduff wyznaje, że nie urodził się z kobiety, ale został zabrany z łona matki przed porodem: ponieważ urodził się przez cesarskie cięcie, proroctwo może się spełnić. Macduff ostatecznie zabija Makbeta, a Malcolm zostaje koronowany na króla Szkocji.

Kim były trzy wiedźmy?

Trzy czarownice w MakbecieSą kluczowymi postaciami , które wyznaczają tempo i ton fabuły. Chociaż często nazywa się je „czarownicami”, w rzeczywistości w oryginalnym angielskim dziele są one nazywane czarownicami , odpowiednikiem „czarownic”, tylko raz. 

Trzy wiedźmy są symbolem zła, ciemności, chaosu i konfliktu. Powszechnie nazywane są „siostrami fatalnymi”, w związku z tym, że przepowiadają przyszłość, a zwłaszcza zwiastują nieszczęścia. Nazwa ta pochodzi od oryginalnego tekstu w języku angielskim, gdzie nazywane są dziwnymi siostrami / „ dziwne, tajemnicze siostry”. Z kolei określenie dziwne wywodzi się od anglosaskiego terminu wyrd , co oznacza „przeznaczenie”.

Charakterystyka trzech czarownic Makbeta

W miarę rozwoju historii trzy czarownice i postacie, które wchodzą z nimi w interakcje, dają pewien wgląd w ich cechy. Mimo to otacza je pewna tajemnica i niejednoznaczność.

Wśród głównych cech trzech czarownic są:

• Jego objawienie pojawia się pomiędzy grzmotem a błyskawicą.
• Mówią rymowanymi wierszami.
• Są otoczone mgłą lub pochmurnym powietrzem.
• Posiadają niesamowite poczucie moralności, sprawiając, że złe czyny wydają się słuszne lub sprawiedliwe.
• Mają niewyraźne cechy fizyczne: twarze podobne do starych kobiet, ale brody jak mężczyźni.
• Sucha skóra, zrogowaciałe palce i wąskie usta.
• Dziwne ubranie.
• Tajemniczy, eteryczny i nieożywiony aspekt.

Banko opisuje niektóre z tych cech czarownic w scenie III aktu pierwszego, kiedy on i Makbet spotykają je na wrzosowisku:

[…] „Kim są ci, tak suchi iw tak dziwnych strojach, że nie przypominają mieszkańców tego świata, będąc na nim? Czy masz życie? Czy jesteś kimś, z kim mężczyzna może porozmawiać? Wydaje mi się, że rozumiesz mnie po sposobie, w jaki kładziesz stwardniały palec na swoich szczupłych wargach. Bez wątpienia jesteście kobietami, ale wasza broda nie pozwala mi tak myśleć.

Bank w Makbecie

Rola czarownic w Makbecie

Czarownice w Makbecie to postacie, które choć pojawiają się w kilku scenach, są kluczowe dla całej historii. Do jego najważniejszych ról należy funkcja wątku wydarzeń utworu, przedstawienie dylematów, wpływ na postać Makbeta oraz rola katalizatora wydarzeń.

Czarownice jako wątek przewodni dzieła

Trzy czarownice pojawiają się w pierwszym akcie, aby zapowiedzieć wydarzenia, które mają się wydarzyć i pokazać ambiwalentny i tragiczny charakter spektaklu, w którym nic nie jest tym, czym się wydaje. Widać to w jednym z najbardziej kultowych zwrotów czarownic:

„Piękne jest brzydkie, a brzydkie jest piękne. Unosi się we mgle i gęstym powietrzu.

Trzy czarownice w Makbecie

W tej samej scenie trzy czarownice podają więcej szczegółów na temat swojego przybycia, ponownie podkreślając negatywne okoliczności ich pojawienia się w sztuce:

„Kiedy znowu się spotkamy? W deszczu, piorunach i grzmotach?”

Pierwsza czarownica w Makbecie

„Kiedy walka i walka się skończą, a nadejdzie klęska i zwycięstwo”.

Druga czarownica w Makbecie

„Zanim zajdzie słońce”.

Trzecia czarownica w Makbecie

Czarownice i dylematy dzieła Makbeta

Obecność czarownic dodatkowo podkreśla ukrytą dwoistość w tym dziele Szekspira. Z jednej strony dostarczają proroctw, które wydają się pomagać głównemu bohaterowi, z drugiej zaś prowadzą do jego zguby. 

Od początku czarownice mówią o dwoistości wydarzeń. Można to zobaczyć w: 

• Nadmierna ambicja Makbeta i jego wina; 
• Jego zbrodnie dokonane z zimną krwią i wyrzuty sumienia;
• Jego przyjaźń z Bankiem i jego morderstwo;
• Możliwa podwójna interpretacja proroctw; 
• Walka dobra ze złem;
• Dylemat przeznaczenia i wolnej woli.

Czarownice jako wpływ na postać Makbeta

Poprzez swoje proroctwa czarownice mają silny wpływ na charakter Makbeta. Nie tylko rozbudzają w nim ambicję i chciwość, ale także uświadamiają mu jego morderczy potencjał.

Pośrednio czarownice wydają się podsycać w Makbecie ideę zabójstwa króla Duncana i wzbudzać wrogość wobec Banka.

Po wysłuchaniu proroctw ambicja Makbeta przeradza się w obsesję zdobycia i utrzymania władzy.

Dzięki najnowszym przepowiedniom czarownice wzmacniają fałszywą dumę Makbeta i każą mu wierzyć, że jest niezwyciężony, co prowadzi do jego fatalnego wyniku.

Czarownice jako wyzwalacze zdarzeń

Chociaż uważa się, że pierwotna wersja Szekspira nie zawierała postaci bogini Hekate, w obecnej wersji Makbeta pojawia się ona w pierwszej scenie III aktu, gdzie zarzuca czarownicom, że nie uwzględniają jej w rozmowie z Makbetem i każe im ponownie się mu ukazać i przekazać fałszywe zapewnienie. 

W ten sposób nie jest jasne, czy czarownice podążają za czyimś zamysłem, czy działają zgodnie ze swoją wolną wolą, czy zgodnie z tym, co z góry ustaliło przeznaczenie. Podobnie czarownice poprzez swoje przepowiednie stwarzają niejednoznaczny scenariusz, w którym nie wiadomo do końca, jaki jest powód i cel ich pojawienia się. 

Jednocześnie pojawiają się pytania dotyczące działań Makbeta: czy jego własne działania doprowadziły do ​​jego zguby, czy też było to coś, co było już pisane ? Czy takie były proroctwa? A może jest to typowy przypadek samospełniającej się przepowiedni, w której osoba powoduje własne nieszczęście, aby się spełniło lub uniemożliwiło spełnienie się owej przepowiedni?

Praca otwiera również inne pytania dotyczące rzeczywistego wpływu proroctw czarownic: czy Makbet postąpiłby w ten sam sposób, gdyby nie otrzymał tych przepowiedni? A może proroctwa posłużyły tylko do uwolnienia jego własnej niegodziwości?

Jakie są proroctwa trzech czarownic Makbeta

Trzy czarownice przekazują Makbetowi kilka proroctw, które są centralną osią, wokół której rozwija się fabuła: tytuł barona Cawdoru, jego koronacja na króla, Banquo jako ojca królów, ostrzeżenie przed Makdufem i niemożność obalenia Makbeta przez kogoś zrodzonego z kobiety.

Scena III aktu pierwszego

Czarownice czekają na Makbeta i witają go dwoma tytułami: Baron z Glamis i Baron z Cawdor. Jednak Makbet nie otrzymał jeszcze tytułu barona Cawdoru. W ten sposób czarownice dają do zrozumienia, że ​​otrzymają wspomniany tytuł. Wreszcie trzecia wiedźma przepowiada, że ​​zostanie koronowany na króla, mimo że Makbet nie jest następcą tronu.

„Witaj Makbecie! Witaj Baronie Glamis!”

Pierwsza czarownica w Makbecie

„Witaj Makbecie! Bądź pozdrowiony, baronie Cawdoru!

Druga czarownica w Makbecie

„Witaj Makbecie, pewnego dnia będziesz królem!”

Trzecia czarownica w Makbecie

W tej samej scenie trzy czarownice opisują również teraźniejszość i przyszłość Banka, przyjaciela Makbeta, i przewidują, że chociaż on sam nie będzie królem, będzie ojcem linii królów:

„Mniejszy od Makbeta i większy od niego”.

Pierwsza czarownica w Makbecie

„Nie tak szczęśliwy jak on i dużo szczęśliwszy”.

Druga czarownica w Makbecie

„Królowie narodzą się z ciebie, ale ciebie nie będzie”. […]

Trzecia czarownica w Makbecie

Scena I aktu IV

Tym razem, zgodnie z rozkazem Hekate, pojawiają się czarownice i zapewniają Makbetowi fałszywe bezpieczeństwo. Aby przekazać swoje proroctwa, manifestują inne istoty. Pierwszym z nich jest głowa w hełmie, ostrzegająca Makbeta, by uważał na Lorda Macduffa:

„Makbecie, Makbecie, Makbecie! Uważaj na Macduffa, uważaj na Barona Fife! […]

Pierwsze pojawienie się w Makbecie

Drugie pojawienie się to zakrwawione dziecko, które przepowiada Makbetowi, że bez względu na to, co zrobi, nikt nie może go skrzywdzić: 

„Bądź okrutny, zdeterminowany, odważny. Śmiej się z potęgi mężczyzny: nikt zrodzony z kobiety nie może skrzywdzić Makbeta”.

Drugie pojawienie się w Makbecie

Trzecie objawienie to chłopiec, który trzyma w ręku koronę i drzewo. Ostrzega go, że zostanie pokonany tylko wtedy, gdy przyjdzie do niego Las Birnam.

„Miej odwagę lwa, bądź wyniosły i nie zwracaj uwagi na tych, którzy niepokoją, spiskują lub martwią się: Makbet nie zostanie pokonany aż do dnia, w którym przeciw niemu Las Birnam podniesie się do Dunsinane”. 

Trzecie pojawienie się w Makbecie

Trzy czarownice Makbeta w sztuce

Postacie trzech fatalnych sióstr posłużyły jako inspiracja w sztuce, literaturze, filmie, muzyce i innych dziedzinach. Na przykład:

• w farbie:
  • Szkocki malarz John Runciman był jednym z pierwszych, którzy namalowali czarownice Szekspira w 1767 roku.
  • Szwajcarski malarz Henry Fuseli przedstawił trzy czarownice w roku 1783, a jego obraz jest jedną z najbardziej znanych z tych postaci.
  • Brytyjski rysownik James Gillray również stworzył własną wersję czarownic z twarzami polityków swoich czasów w 1791 roku.
• W literaturze:
  • W powieści Brama Stokera Dracula (1897) postacie Johnathan Harker i dr Van Helsing nazywają trzy wampiry „przemyślnymi siostrami”, prawdopodobnie w odniesieniu do ich podobieństw do czarownic z Makbeta .
  • Powieść Witchcraft (1988), której oryginalny angielski tytuł to Siostry Wyrd / „Fateful Sisters” angielskiego pisarza Terry’ego Pratchetta, jest hołdem dla Makbeta Szekspira.
  • Brytyjska pisarka JK Rowling, autorka sagi o Harrym Potterze , przyznała, że ​​inspirowała się czarownicami z Makbeta i umieściła w swojej pracy kilka odniesień do nich. Fatalne siostry pojawiają się jako nazwa grupy muzycznej z magicznego świata oraz na ścieżce dźwiękowej do filmu Czara ognia (2005).
• w muzyce:
  • Opera Makbet Giuseppe Verdiego została po raz pierwszy wystawiona w 1847 roku we Florencji we Włoszech i zawiera specjalny chór do scenariuszy czarownic. 
• W filmie i telewizji:
  • Amerykański reżyser Orson Welles stworzył filmową wersję tragedii Szekspira z 1948 roku, w której czarownice kontrolują Makbeta za pomocą lalki voodoo.
  • Film Akiry Kurosawy Tron we krwi (1958), inspirowany Makbetem , zastępuje czarownice duchem lasu, co budzi ambicje głównego bohatera. 
  • Film Makbet (1971) francuskiego reżysera Romana Polańskiego nawiązuje do trzech czarownic Szekspira i trzech kobiet, które zamordowały jego żonę w prawdziwym życiu.
  • W filmie Tragedia Makbeta (2021) amerykańskiego reżysera Joela Coena brytyjska aktorka Kathryn Hunter gra trzy czarownice jako trzy różne istoty w tym samym ciele.
  • W brytyjskim serialu Doctor Who , odcinku The Shakespeare Code (2007) , są trzy obce czarownice używające zaawansowanej technologii.
  • W serialu Netflix Chilling Adventures of Sabrina (2010) występują trzy nastoletnie czarownice, które nazywane są „fatalnymi siostrami”.
• W grach wideo:
  • Trzy czarownice pojawiają się również w popularnej grze wideo Wiedźmin: Dziki Gon (2015) jako magiczne postacie zwiastujące nieszczęście.

Źródła

• Szekspir, W. Makbet. Książka online na Freeditorial.
• Szekspir, W. Makbet. (2015). Hiszpania. królestwo kordelii Dostępny w wersji pdf tutaj .
• Pimentel, LA Czarownice w Makbecie: fatalne siostry czy sługi losu? (2012). Meksyk. Autonomiczny Uniwersytet Meksyku. Dostępne tutaj .