Tabla de Contenidos
Στην αφηγηματική μυθοπλασία, ο υπονοούμενος συγγραφέας είναι η παρουσία του πραγματικού συγγραφέα που αντικατοπτρίζεται στο κείμενο και που ο αναγνώστης συμπεραίνει από την ανάγνωση. Εκτός από τον άρρητο συγγραφέα, υπάρχουν και άλλες έννοιες που σχετίζονται με αυτό, όπως ο άρρητος αναγνώστης, ο ρητός συγγραφέας , ο αφηγητής και ο αφηγητής, μεταξύ άλλων.
Ο άρρητος συγγραφέας: προέλευση και χαρακτηριστικά
Ο ορισμός του άρρητου συγγραφέα σύμφωνα με τον Wayne Booth
Ο Γερμανός φιλόσοφος George Hegel (1770-1831) μπορεί να θεωρηθεί ένας από τους πρώτους που ασχολήθηκε με τις έννοιες της άρρητης συγγραφής σε ένα γενικό πλαίσιο, στο βιβλίο του The Phenomenology of Spirit (1807). Ωστόσο, η έννοια του συγγραφέα που εμπεριέχεται στη λογοτεχνική μυθοπλασία εμφανίστηκε ως τέτοια τον 20ο αιώνα.
Ο Αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας Wayne C. Booth (1921-2005) ήταν αυτός που τόνισε τη σημασία και τα χαρακτηριστικά του υπονοούμενου συγγραφέα στο βιβλίο του The Rhetoric of Fiction , που δημοσιεύτηκε το 1961. Ο Booth υποστήριξε ότι, ανεξάρτητα από την πρόθεση ή το νόημα ενός κειμένου, ο συγγραφέας ήταν πάντα υπονοούμενος στο έργο του. Ακόμα κι αν ο συγγραφέας προσπαθούσε να είναι απρόσωπος και αντικειμενικός, ο αναγνώστης μπορούσε πάντα να συμπεράνει τον συγγραφέα που υπονοείται στο κείμενο.
Ο Booth ονόμασε επίσης τον υπονοούμενο συγγραφέα ως «ο επίσημο γραφέα» ή μια «έκδοση» του πραγματικού συγγραφέα σε ένα έργο. Για να κάνει τις παρατηρήσεις του βασίστηκε στη μελέτη των έργων του Βρετανού συγγραφέα Χένρι Φίλντινγκ: Τζόζεφ Άντριους , Τομ Τζόουνς και Η ζωή και ο θάνατος του αείμνηστου Τζόναθαν Γουάιλντ του Μεγάλου . Μέσα από την ανάλυση αυτών των έργων, ο Booth επιβεβαίωσε ότι μπορεί να υπάρχουν αρκετοί σιωπηροί συγγραφείς ή εκδοχές του ίδιου πραγματικού συγγραφέα.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι υπάρχει πάντα ένας σιωπηρός συγγραφέας ακόμα κι αν ο πραγματικός συγγραφέας είναι ένα, δύο ή περισσότερα άτομα.
Ο άρρητος συγγραφέας μπορεί επίσης να οριστεί ως η εικόνα του συγγραφέα που προβάλλεται στο κείμενο και που ο αναγνώστης συνθέτει από αυτά που διαβάζει. Είναι ένας «εικονικός» συγγραφέας που μπορεί να είναι διαφορετικός σε κάθε ένα από τα έργα του πραγματικού συγγραφέα. Ομοίως, ο άρρητος συγγραφέας καθιερώνει τους κανόνες του κειμένου και κάνει διαφορετικές κρίσεις, οι οποίες μπορεί να συμφωνούν ή να μην συμφωνούν με τη συνειδητή γνώμη ή τη φιλοσοφία του πραγματικού συγγραφέα. Επιπλέον, ο υπονοούμενος συγγραφέας έχει μια ματιά στο ύφος και τις τεχνικές που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι ότι ο άρρητος συγγραφέας είναι πάντα παρών στο κείμενο και αποκαλύπτει άθελά του την υποκειμενικότητα και την ατομικότητα του πραγματικού συγγραφέα.
Η έννοια του άρρητου συγγραφέα σύμφωνα με τον Seymour Chatman
Ο Αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας Seymour Chatman (1928-2015) συνέβαλε επίσης στην έννοια του άρρητου συγγραφέα. Στο βιβλίο του History and Discourse: Narrative Structure in Fiction and Film , που δημοσιεύτηκε το 1978, δημιούργησε ένα διάγραμμα για να εξηγήσει τα διάφορα στοιχεία της αφηγηματικής δομής ενός έργου μυθοπλασίας:
Πραγματικός Συντάκτης → [Συμφωνητικός Συγγραφέας → (Αφηγητής) → (Αφηγητής) → Έμμεσος Αναγνώστης] → Πραγματικός Αναγνώστης
Με αυτόν τον τρόπο, καθιέρωσε την ύπαρξη διαφορετικών συμμετεχόντων σε μια αφήγηση. Ο πραγματικός συγγραφέας και ο πραγματικός αναγνώστης είναι οι άνθρωποι με σάρκα και οστά που γράφουν και διαβάζουν την ιστορία, αντίστοιχα. Ο άρρητος συγγραφέας είναι η εικόνα του συγγραφέα που χτίζει ο αναγνώστης από αυτά που διαβάζει. Ο αφηγητής είναι η φωνή που λέει την ιστορία και ο αφηγητής είναι ο χαρακτήρας αποδέκτης της εν λόγω ιστορίας. Ο υπονοούμενος αναγνώστης είναι η εικόνα του πραγματικού αναγνώστη για τον οποίο ο υπονοούμενος συγγραφέας γράφει το κείμενο.
Σε αυτό το διάγραμμα, ο υπονοούμενος συγγραφέας και ο υπονοούμενος αναγνώστης είναι ουσιαστικοί, αλλά ο αφηγητής και ο αφηγητής είναι προαιρετικοί. Ο πραγματικός συγγραφέας και ο πραγματικός αναγνώστης, αν και είναι απαραίτητοι για την αφήγηση, βρίσκονται έξω από αυτήν.
Άλλοι ορισμοί του άρρητου συγγραφέα
Επί του παρόντος, η έννοια του άρρητου συγγραφέα αναλύεται από άλλες οπτικές γωνίες. Για παράδειγμα, η Βρετανίδα κριτικός λογοτεχνίας Kathleen Tillotson (1906-2001) αποκάλεσε τον υπονοούμενο συγγραφέα «δεύτερο εαυτό» του συγγραφέα. Ο Γάλλος θεωρητικός της λογοτεχνίας Gérard Genette (1930-2018) ανέκτησε αυτές τις έννοιες και ανέπτυξε τη θεωρία του για τους αφηγητές. Ομοίως, ενσωμάτωσε μεταξύ άλλων τους όρους «εστίαση», «διήγησις», «ετεροδιηγητικός αφηγητής» και «ομοδιηγητικός αφηγητής».
Η έννοια της στόχευσης του Gennete χωρίζεται, με τη σειρά του, σε διάφορες φάσεις. Το πρώτο είναι η μηδενική στόχευση, όπου ο άρρητος συγγραφέας είναι παντογνώστης, τα πάντα βλέπει και τα πάντα γνωρίζει. Στην εσωτερική εστίαση, ο άρρητος συγγραφέας είναι ένας χαρακτήρας της αφήγησης, που επικοινωνεί μέσω μονολόγων και του οποίου η γνώση είναι επιλεκτική ή περιορισμένη. Σε εσωτερική εστίαση, ο συγγραφέας μιλά αντικειμενικά για τις εξωτερικές πτυχές των χαρακτήρων.
Στο έργο του The implicit author and the unreliable narrator (2011), ο καθηγητής Αγγλικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σαραγόσα, José Ángel García Landa, ορίζει τον άρρητο συγγραφέα ως εξής:
[…] ο κειμενοποιημένος συγγραφέας, δηλαδή η εικόνα του συγγραφέα που προβάλλεται από ένα συγκεκριμένο έργο, ή αυτή που διαφαίνεται κατά την ανάγνωση του έργου, με βάση τις διανοητικές και ηθικές κρίσεις του, τις θέσεις του απέναντι στους χαρακτήρες και τις πράξεις, την κατασκευή του πλοκή, προϋποθέσεις που συμπεραίνουμε από το κείμενο κ.λπ.
Διαφορά μεταξύ σιωπηρού συγγραφέα και ρητού συγγραφέα
Υπάρχουν περιπτώσεις που ο πραγματικός συγγραφέας αποφασίζει να κάνει ξεκάθαρη την παρουσία του στην αφήγηση. Μπορείτε να το κάνετε αυτό μέσω του προλόγου, των υποσημειώσεων ή των επιβεβαιώσεων. Επίσης, ο συγγραφέας μπορεί να εκφραστεί ρητά μέσα από έναν χαρακτήρα ή ως αφηγητή.
Η κύρια διαφορά μεταξύ του άρρητου συγγραφέα και του ρητού συγγραφέα είναι ακριβώς η παρουσία τους στο κείμενο. Ενώ ο άρρητος συγγραφέας είναι πάντα παρών, ο ρητός συγγραφέας δεν εμφανίζεται πάντα στο έργο. Επιπλέον, η ρητή εμφάνιση του συγγραφέα είναι σκόπιμη, καθώς ο πραγματικός συγγραφέας επιλέγει να συμπεριλάβει τη συμμετοχή του/της. Αντίθετα, ο υπονοούμενος συγγραφέας αντικατοπτρίζεται στο κείμενο, παρόλο που ο πραγματικός συγγραφέας δεν σκοπεύει να το κάνει.
Επιπλέον, η παρουσία του ρητού συγγραφέα συμβάλλει στη διαμόρφωση της εικόνας που δημιουργεί ο αναγνώστης για τον πραγματικό συγγραφέα και επίσης επιτρέπει να γνωρίζει περισσότερα χαρακτηριστικά για τον άρρητο συγγραφέα.
Διαφορά μεταξύ υπονοούμενου συγγραφέα και ύποπτου αφηγητή
Ο υπονοούμενος συγγραφέας είναι επίσης διαφορετικός από τον αφηγητή. Ο αφηγητής είναι η φωνή που αφηγείται την ιστορία, αλλά ο υπονοούμενος συγγραφέας, όπως προαναφέρθηκε, είναι η εικόνα του πραγματικού συγγραφέα που χτίζει ο αναγνώστης καθώς διαβάζει το κείμενο.
Ο αφηγητής μπορεί να είναι αξιόπιστος ή ύποπτος (ονομάζεται επίσης αναξιόπιστος). Ο αξιόπιστος αφηγητής είναι αυτός που περιγράφει τις πράξεις αντικειμενικά. Αντίθετα, ο αναξιόπιστος αφηγητής κρύβει όσα γνωρίζει, παρέχει αντικρουόμενες πληροφορίες, λέει ψέματα ή παραπλανά τον αναγνώστη. Ο αναξιόπιστος αφηγητής δεν μιλά ούτε ενεργεί σύμφωνα με τους κανόνες του έργου που θεσπίζει ο υπονοούμενος συγγραφέας. Στην πραγματικότητα, έρχεται σε αντίθεση με αυτό, και ο αναγνώστης πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή για να καταλάβει το πλήρες νόημα.
Γενικά, ο αναξιόπιστος αφηγητής εμφανίζεται σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο. Ένα συνηθισμένο παράδειγμα αναξιόπιστου αφηγητή μπορεί να δει κανείς στο μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι The Murder of Roger Ackroyd (1926).
Βιβλιογραφία
- Pérez-Bustamante Mourier, AS (2007, 1 Φεβρουαρίου). Λογοτεχνία για αρχάριους (ΙΙΙ). Σχετικά με τον υπονοούμενο συγγραφέα . Ινστιτούτο Θερβάντες. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://cvc.cervantes.es/el_rinconete/anteriores/febrero_07/01022007_02.htm
- Λογοτεχνία. (2009, 17 Νοεμβρίου). Ο συγγραφέας . Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://literatulandia.wordpress.com/2009/11/17/12-el-autor/
- Rodríguez Rivero, M. (2004, 1 Φεβρουαρίου). Ο αναξιόπιστος αφηγητής . Περιοδικό βιβλίου. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.revistadelibros.com/el-narrador-no-fiable/
- Garcia Landa, JA (2011). Ο άρρητος συγγραφέας και ο αναξιόπιστος αφηγητής. Πανεπιστήμιο της Σαραγόσα. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.researchgate.net/publication/256011276_El_autor_implicito_y_el_narrador_no_fiable-segun_nuestro_punto_de_vista
